گلیکوژن چیست و چه تاثیری در بدنسازی و ورزش دارد؟

زمانی که بدن شما به انرژی نیاز دارد انرژی مورد نیاز خود را از ذخایر گلیکوژن به دست می آورد.  این مولکول ها که از گلوکز موجود در غذا به دست می آیند معمولا در کبد و عضلات ذخیره می شوند. بدن به کمک این ذخایر می تواند به سرعت انرژی که می خواهد را به دست آورد.  هر آنچه که می خورید، تمریناتی که انجام می دهید بر روی ذخایر گلیکوژن اثر می گذارد. رژیم هایی که کربوهیدرات اندکی دارند و تمریناتی که به شدت انجام می شوند می توانند ذخایر گلیکوژن را کاهش دهند و باعث شوند بدن برای تولید انرژی مورد نیاز خود چربی بسوزاندو

تولید و ذخیره شدن گلیکوژن در بدن:

بیشتر کربوهیدرات هایی که ما مصرف می کنیم به گلوکز تبدیل می شوند. گلوکز منبع اصلی انرژی است. زمانی که بدن به سوخت نیاز ندارد مولکول های گلوکز به هم وصل می شوند و مولکول گلیکوژن را تشکیل می دهند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید گلیکوژن بیش از 6 درصد وزن کل کبد را به خود اختصاص می دهد.  مقادیر اندکی از این مولکول در عضلات تان ذخیره شده است. به همین خاطر زمانی که به شدت ورزش می کنید مقادیر گلیکوژن در عضلات کم می شود.

مقدار گلیکوژنی که در این سلول ها ذخیره می شود بسته به فعالیت بدنی، مقدار انرژی سوزانده شده در حالت استراحت و نوع غذایی که می خورید متغیر خواهد بود. ذخایر این ماده در عضلات در ابتدا توسط خود عضله ها مصرف می شود و باقی مانده آن به سایر بخش های بدن می رود. بهتر است بدانید که گلیکوژن با هورمون glucagon یکسان نیست. این هورمون نقش بسیار مهمی در متابولیسم کربوهیدرات و کنترل قند خون دارد.

بدن چگونه از گلیکوژن خود استفاده می کند؟

در هر بازه زمانی حدود 4 گرم گلوکز در خون شما وجود دارد. زمانی که سطح این ماده به دلایل مختلف افت می کند سطح انسولین نیز کاهش می یابد. زمانی که چنین اتفاقی رخ می دهد آنزیمی به نام glycogen phosphorylase وارد عمل می شود و گلیکوژن را می شکند تا گلوکز بدن را تامین کند . مغز شما بیش از 50 درصد گلوکز خون را در طول فعالیت خود مصرف می کند. در یک روز معمولی نیاز مغز شما به گلوگز چیزی حدود 20 درصد نیاز بدن تان به انرژی است.

 گلیکوژن چه ربطی به رژیم غذایی دارد؟

خوب حالا که تا حدودی با گلیکوژن آشنا شدیم باید ببینیم چه غذاهایی بخوریم و چه مقدار از آن را مصرف کنیم. همانطور که قبلا نیز بیان کردیم هر چیزی که شما در رژیم غذایی تان می خورید و مصرف می کنید بر روی سطح گلیکوژن ثر می گذارد.

اگر رژیم غذایی کم کربوهیدراتی را دنبال کنید این اثر شدیدتر خواهد بود.  در این شرایط منبع اصلی سنتز گلوکز به طور ناگهانی محدود می شود.

 خستگی و کندی ذهن:

زمانی که برای اولین بار رژیم غذایی که کربوهیدرات اندکی دارد را شروع می کنید ذخایر گلیکوژن بدن شما به شدت افت می کند و می تواند نشانه هایی همچون خستگی و کندی ذهن را به دنبال داشته باشد.  بعد از اینکه بدن خود را با ذخایر گلیکوژن وفق داد این نشانه ها هم باید کم شود.

 وزن آب:

علاوه بر این، هر مقداری از کاهش وزن می تواند بر روی ذخایر گلیکوژن اثر بگذارد. در ابتدا ممکن است افت شدید و ناگهانی در وزن تان تجربه کنید. بعد از یک بازه زمانی خاص وزن شما ممکن است افزایش پیدا کند. این پدیده عمدتا به دلیل ترکیبات گلیکوژن است که در اصل از آب تشکیل شده است. آبی که در این مولکول ها یافت می شود سه الی چهار برابر وزن خود گلوکز است. افت شدید گلیکوژن در رژیم غذایی از دست دادن وزن آب را منجر می شود. با گذشت زمان این ذخایر تجدید می شوند و می توانند وزن شما را به حالت اول خود بر گردانند.

 چه ارتباطی بین گلیکوژن و تمرینات ورزشی وجود دارد؟

بدن می تواند 2000 کالری از گلوکز را به شکل گلیکوژن ذخیره سازی کند. برای ورزشکاران مقاومتی که کالری زیادی می سوزانند مقدار گلوکز ذخیره شده ممکن است یک مانع بزرگ باشد. زمانی که این ورزشکاران ذخایر گلیکوژن خود را مصرف می کنند عملکردشان به طور ناگهانی افت می کند. در چنین شرایطی باید از مربی یا پزشک تان کمک بگیرید تا به کمک راهنمایی های او رژیم غذایی مناسبی را اتخاذ کنید. وجود گلیکوژن مناسب در بدن برای ورزشکاران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به عنوان مثال اگر می خواهید حجم عضلات تان را افزایش دهید باید سطح گلیکوژن موجود در بدن را کنترل نمایید.  هر چقدر سطح گلیکوژن در بدن بیشتر باشد بیشتر از قبل می توانید تمرین کنید. علاوه بر این، وجود گلیکوژن کافی در بدن به شما کمک می کند سریع تر ریکاوری کنید و عملکرد بهتری از خود به نمایش بگذارید.